Inbreng raad 10 juli 2023 – Kadernota

Voorzitter,

In november afgelopen jaar hebben we raadsbreed het raadsprogramma aangenomen, basis van wat we met ons allen in de komende 3 jaar (gerekend vanaf nu) willen bereiken. Met ons allen, met alle partijen, willen we Oldenzaal een mooiere stad maken dan zij al is.
Het college geeft nu een voorzet voor de kaders van de begroting van 2024 gegeven. Kaders waarmee de komende begroting zal worden opgesteld. Samengevat stelt het college voor geen extra beleid bovenop het raadsprogramma vast te stellen.
———-
Graag zouden we inzicht willen hebben in de financiële mogelijkheden. Enerzijds moeten we rekening houden met het daljaar 2026 (ook wel ravijnjaar genoemd) omdat van rijkswege de ene regeling in 2025 ophoudt te bestaan terwijl in 2027 naar verwachting de volgende regeling pas begint te bestaan. Het verschil in 2026 is een aanzienlijk bedrag. Het is dus zaak te sparen voor dit jaar, of in elk geval niet teveel geld uit te geven om het jaar 2026 financieel te kunnen overleven.
We hebben dus met ons allen een opgave. Maar dat is niet de enige!
———–
In de voorgestelde kadernota staat een post PM voor vernieuwing en onderhoud van wegen en een post PM voor stijgende kosten wegens aanbesteding en reële tarieven voor het Sociaal domein. Naar onze schatting gaat het hier om aanzienlijke bedragen. Bedragen die de speelruimte voor uitvoering van gepland beleid, laat staan voor uitbreiding hiervan, in de weg kunnen staan. Op vragen van D66 om een orde-grootte schatting van de bedragen te geven antwoordde het college dat dit onmogelijk is omdat de bedragen nog niet bekend zijn. Het college maakt zich in de begroting zorgen om 30k extra voor een accountant, maar wanneer het om totale herconstructie van wegen gaat – wat vermoedelijk miljoenen gaat kosten – wordt de raad met een PM de laan in gestuurd. D66 maakt zich hierover grote zorgen.
>>(Motie)
————-
Voor inwoners zijn er diverse regelingen om hen financieel tegemoet te komen. Genoemd kunnen worden de energietoeslag, leerlingenvervoer, vrijstellingsregelingen etc. Deze regelingen kennen scherpe grenzen voor wanneer eigen bijdragen moeten worden betaald of wanneer toelagen worden verleend. Hierdoor wordt het besteedbaar inkomen bij deze grenzen substantieel lager wanneer het inkomen slechts heel weinig toeneemt. D66 vindt dit niet redelijk. Beter in de ogen van D66 is dat bij overschrijding van een inkomensgrens een naar rato vermindering van toeslagen wordt gegeven en naar rato de eigen bijdrage toeneemt. Mocht de raad vrezen dat dergelijke regelingen moeilijk zijn uit te voeren: de belastingdienst hanteert al sinds onze mensenheugenis een stapsgewijs progressief belastingpercentage, waardoor geen negatieve sprongen in inkomen optreden bij hoger wordend bruto inkomen.
>>(Motie)
——-
Noodfonds
De raad heeft in november een noodfonds ingesteld om inwoners en maatschappelijke organisaties in nood te kunnen helpen overleven. Bij de inrichting van het noodfonds kunnen inwoners een lening van max 2500,- krijgen en zijn verplicht een plan voor energiebezuiniging te maken. In de inrichting werden onverwacht ook ondernemers uit Oldenzaal gesteund met een lening van max 20.000,- tegen heel lichte voorwaarden, zonder zekerheidstelling en zonder dat zij een plan voor energiebesparing moeten maken. D66 is niet tegen het creëren van omstandigheden zodat ondernemers kunnen ondernemen, maar de tegenstelling tussen kader en inrichting, alsmede ook tussen de voorwaarden tussen inwoner en ondernemers gaf ons wel heel veel verbazing.
D66 is voor het nog een jaar voortzetten van het noodfonds in het belang van onze inwoners, maar vraagt zich af of de 1M die is gereserveerd nog steeds nodig is. Graag vernemen wij via een raadsinfobrief hoeveel geld is nodig geweest om inwoners, maatschappelijke organisaties en ondernemers uit het noodfonds te ondersteunen. Wij krijgen hiervoor graag een toezegging.
—————-
Nu we het toch over het inwoners in nood hebben: van rijkswege is een bedrag van €1300 toegezegd voor lage inkomens. Hiervan is €500 al uitgekeerd. De overige €800 wachten op goedkeuring van een wet die in de 2e Kamer vrijwel ongetwijfeld gaat worden goedgekeurd. Kan het college zoeken naar mogelijkheden dit bedrag op heel korte termijn uit te keren, desnoods gefinancierd uit het noodfonds?
——————
Woningen
Oldenzaal heeft – net als heel Nederland – behoefte aan woningen. Woningen waar het goed toeven is, niet te duur en energiezuinig. Woningen zijn ontoelaatbaar duur geworden. Laten we in Oldenzaal proberen woningen te bouwen die goed, betaalbaar en energiezuinig zijn. Omdat de grondkosten een belangrijk element zijn in de prijs van een woning moeten we overwegen het grondoppervlak per woning omlaag te brengen. Als zo een betaalbare goede woning wordt gerealiseerd, lijkt het D66 dat iedereen blij wordt.
—————–
Hoe mooi is het wanneer in een wijk alle rangen en standen in verschillende woningen door elkaar wonen? Hoe mooi zijn zo de mogelijkheden van sociale samenhang? D66 pleit voor wijken en wijkjes met grote diversiteit van woningtypen, dus voor elk wat wils, rijk, arm, elk denkbaar verschil.
In de wijken moet het ook buiten de woningen goed toeven zijn. Hangplekken voor ouderen, volwassenen, jongeren, kinderen, alle met beweegmogelijkheden. Niet geconcentreerd op een enkele plek in de wijk maar verdeeld over de wijk. Zo kan iedere inwoner makkelijk informeel contacten maken met andere buurtbewoners.
————
Klimaatregelen
Het is steeds duidelijker dat het klimaat verandert. Zomers zijn warmer en droger, terwijl heftiger buien optreden. Als gevolg van toegenomen warmte zal in (sub)tropische landen de landbouw moeilijker worden, met als gevolg toenemende onrust en vluchtelingenstromen. Ten dele zien we hier al het gevolg van.
Laten we met ons allen ons best doen zo weinig mogelijk energie te verbruiken. In eerste instantie betekent dit het uitstoten van zo weinig mogelijk broeikasgas CO2, in tweede instantie minder benodigde opgewekte energie. Minder zonnevelden, minder windmolens, minder Thoriumcentrales, minder kosten. Zo kunnen we ook in het stadhuis de thermostaat werkelijk een graadje lager zetten. Het kleden met een enkel extra kledinglaagje zal blijken wonderen te doen.
——————-
Voor De Thij is een poging gedaan een WUP te maken voor de verwarming van woningen. Na een eerste poging is een tweede inspanning gaande, uitgaande van initiatieven van inwoners van de wijk. Laten we dit soort initiatieven steunen, onder andere door het organiseren van kennis- en discussieavonden over het onderwerp energie. Zo kan de inwoner kennis opdoen, meedenken, informatie vergaren, initiatieven ontwikkelen.
>>(Motie)

In de vorige raadsvergadering werd de ambitie van het college voor 20 ha zonneveld in Oldenzaal te ambitieus gevonden. D66 roept het college op haar ambitie na te streven en waar mogelijk zonnepanelen te laten plaatsen (op daken, parkeerplaatsen, op wat-dan-ook) om aan de energieopgave te kunnen voldoen. Ook plaatsing van kleine windmolens wordt door D66 met enthousiaste spanning tegemoet gezien. Linksom of rechtsom, verticaal of horizontaal. Als het maar duurzame energie oplevert.
Om ook als gemeente goed mee te kunnen doen met de actie ‘Ontklinkeren’ dienen wij samen met de fractie van GL een motie in om hier actiever mee bezig te kunnen zijn.
>>(Motie met GL (niet aanwezig) )
————–
Sociaal Domein
Om de sociale basisinfrastructuur in de verschillende wijken op peil te krijgen en te houden wil D66 in alle wijken een multifunctionele huiskamer. Deze huiskamer gaat waar mogelijk uit van bestaande activiteiten. Deze huiskamers kunnen worden ingezet om hulpvraag van inwoners te inventariseren, ontspanning te geven, activiteiten zoals spelletjes, gesprekken en beweging te organiseren, terwijl ook gewoon onderling gesprekken bij een drankje kunnen worden gevoerd.
——————-
Binnen het Sociaal domein zijn intussen enkele jaren terug veel maatregelen besproken om hulp efficiënter en/of goedkoper te maken. Voor een aantal maatregelen zijn indertijd beslissingen genomen. Deze maatregelen hebben in een tabel de kleuren ‘groen’ en ‘rood’ gekregen. Wij zijn benieuwd wat de economische en maatschappelijke effecten hiervan uiteindelijk zijn.
>>(Motie met GL (niet aanwezig) )
Andere maatregelen zijn onbeslist gebleven. Dit zijn de maatregelen die de kleur ‘oranje’ hebben gekregen. Wij dringen er bij het college en met name deze raad op aan deze oranje maatregelen alsnog tegen het licht te houden. Niet om te bezuinigen, maar om de effectiviteit van deze maatregelen te bezien, desnoods zelfs tegen hogere kosten. D66 pleit sterk voor een efficiënte, betaalbare en menselijke ondersteuning van hulpbehoevenden.
>> (Motie)
——————-
Mensen in nood worden geholpen door een aantal, in het algemeen samenwerkende, hulporganisaties. Tijdens de inleidende gesprekken bij het opstellen van het raadsprogramma en ook recent bij bezoeken aan onze fractie werd aangedrongen op contractvormen waarbij niet pas op het allerlaatste moment bekend wordt dat een contract wordt hernieuwd. Voor ontwikkeling van methoden en technieken hebben deze organisaties enige zekerheid van continuïteit nodig. Zonder dat is ontwikkeling voor hen te riskant.
Ook wil D66 dat gekeken wordt naar de tarieven waartegen deze organisaties het nuttig werk leveren wat van ze wordt gevraagd. Het werk moet efficiënt kunnen worden uitgevoerd, tegen redelijke tarieven. Een wedloop naar het minimumloon mag niet de bedoeling zijn!
———————–
Binnenstad
In de raad van 6 maart is bij de gewijzigde programmabegroting een reserve binnenstad en vastgoed vastgesteld van 1.5M, naast een reserve van 750k voor cultuurhistorisch initiatief. D66 vraagt zich af hoe deze grote bedragen gaan worden uitgegeven. Voorlopig hebben wij uit deze twee reserves van samen 2.250.000 een voorstel gezien van 100.000 voor een actie om de ontwikkeling van de rechtspraak in Oldenzaal te laten zien. Er waren in november 2022 stemmen in deze raad om snel een bedrag aan de binnenstad toe te kennen, zodat snel tot actie zou kunnen worden overgegaan. Wij vragen het college welke acties zijn ondernomen en welke acties nog worden ondernomen om het bedrag van 1.5M efficiënt te kunnen investeren.