Reactie D66 op Kadernota 2020

Datum raadsvergadering: 8 juli 2019.

Vergadering terugkijken? Speel de vergadering af vanaf 1.37:45 voor de bijdrage van D66 Oldenzaal:

https://oldenzaal.raadsinformatie.nl/vergadering/568754/Gemeenteraad%20%20%20%20%20%20%20%20%2008-07-2019

pixabay

Voorzitter,

Wij hebben net van vijf partijen mogen horen wat hun wensen zijn voor het ultieme gerecht waar alle 23 raadsleden van zouden moeten eten. Welk soort vlees zal daar inzitten? Of gaat de voorkeur uit naar vis? Kiezen wij voor een slappe kaassoufflé of een heerlijke vegetarische maaltijd met noten en paddenstoelen? En hoeveel mag het kosten? Ook D66 heeft een zalig gerecht voor ogen en die willen wij u graag voorleggen. Wellicht zal het u allen heerlijk smaken!

Het voorbeeld van het gerecht dat D66 naar voren brengt gaat uiteraard over de invulling van de kaderbrief. Hiervoor willen wij graag terugkijken op het coalitieakkoord met als titel “Verbinden door los te laten”. Tijdens de raadsvergadering van 23 mei 2018 heeft D66 het coalitieakkoord erg positief ontvangen. Onderwerpen waar wij veel waarde aan hechten, zoals onderwijs, regionale samenwerking, meer inwonersparticipatie, het woningaanbod, cultuur, en uiteraard de nog te realiseren doelen rondom de binnenstad hadden onze instemming. We hadden vorig jaar een mooie sluitende begroting en 6,6 miljoen als rekeningresultaat. De binnenstad zou bij voorbaat veel geld gaan kosten en dit is door de raad beschikbaar gesteld, maar zou het gezien onze huidige financiële positie nog haalbaar zijn?

Voor deze kaderbrief is de keuze gemaakt om naast bestaand beleid ook aanvullend beleid toe te voegen. Hier staat D66 in principe wel positief in. Nieuw beleid kennen voor de begrotingsbehandeling is voor alle partijen mooi meegenomen. Echter hebben wij voor de komende jaren vraagtekens hoe specifiek dit aanvullend beleid ingezet kan worden. Hoeveel ruimte houd je op deze wijze over voor andere partijen? Vooral in een tijd met financiële tekorten?

In de komende 10 minuten willen we ingaan op twee vragen. Een eerste vraag is op welke projecten D66 voortgang ziet nu wij een jaar verder zijn. De tweede vraag betreft wat we anders en aanvullend willen zien, waarbij wij onze lekkere ingrediënten benoemen om het gerecht smaakvol te maken. Hierbij maken wij onderscheid in algemene en inhoudelijke punten. Bij de inhoudelijke punten zullen wij twee moties aan bod brengen.

Terug naar de eerste vraag: op welke projecten zien wij voortgang nu wij een jaar verder zijn?

Op de eerste plaats willen we het college complimenteren voor de gevolgde procedure rondom de binnenstad. Wij zijn erg tevreden met het betrekken van inwoners tijdens beleidsvorming. Uiteraard kunnen wij hier als gemeente nog meer uit halen door de samenstelling van de groep geïnteresseerde inwoners diverser te maken.

Op de tweede plaats zijn wij verheugd met de planning van de revitalisering van de Vijfhoek. Dat is de kers op het dessert van ons toetje! D66 heeft eerder geroepen dat hoe sneller de revitalisatie plaatsvindt, des te beter voor onze inwoners en mooier voor onze binnenstad.

Op de derde plaats vinden wij de deelname van de Village Deal tot goede ideeën en resultaten leiden. Denk bijvoorbeeld aan de mooie realisatie van de escape-room van het Palthehuis in samenwerking met het onderwijs. Een pluimpje waard!

De tweede vraag betreft wat we anders en aanvullend willen zien. We maken onderscheid tussen opmerkingen in het algemeen en inhoudelijk.

In het algemeen wil D66 stilstaan bij het democratisch principe. Op de website van Prodemos kun je lezen wat de acht kenmerken zijn van representatieve democratie. Zo moet er bijvoorbeeld een

* volksvertegenwoordiging zijn;
* vrije, eerlijke en geheime verkiezingen zijn;
* en er moet gestreefd worden naar politieke gelijkheid voor iedereen;

Onze gemeenteraad en college voldoet in principe aan zeven kenmerken. Er is echter een kenmerk waar wij over twijfelen en vinden dat we dat beter zouden moeten uitvoeren, namelijk bij de aanwezigheid van machtenscheiding in wetgevende en uitvoerende macht. Ook wel dualisme genoemd. Voor Oldenzaal valt hier nog wat te winnen. Als volksvertegenwoordigers geven wij grenzen aan waarbinnen het college zijn gang kan gaan, wij controleren het college en vertegenwoordigen de kiezer. Eén van de voorbeelden waarbij het door elkaar loopt is het ontstaan van de inhoud van deze kaderbrief. Het lijkt bestempeld te worden als besloten, terwijl er geen raadsbesluit aan ten grondslag ligt. Het gaat ons om het principe. We zijn als raad te laat geïnformeerd en volgens de gegeven informatie zou de huidige invulling van de kaderbrief vanaf 2020 ingaan. Er moet ruimte zijn om álle raadsleden de gelegenheid te geven hun taak goed uit te laten voeren. Dit geldt dus ook voor raadsleden van fracties die geen wethouder in het college hebben. Oppositiepartijen ontvangen minder informatie dan coalitiepartijen, ook al is dat geen bewuste keuze van ons allen.

Dan gaan we nu graag over op onderwerpen waar D66 een inhoudelijke aanvulling op heeft:

Op de eerste plaats is en blijft onderwijs een belangrijk fundament voor D66 Oldenzaal. Wij streven naar gelijke kansen en gelijke behandeling voor alle kinderen. Dit begint al bij de basisschool. Er is een behoorlijke groep kinderen die graag hun best willen doen op school en in de maatschappij, maar die wegens omstandigheden niet het beste uit zichzelf kunnen halen. Dit kan door verschillende zaken worden veroorzaakt, zoals summiere kennis van de eigen ouders met een lage studieachtergrond, door een taalachterstand, of allerlei privéproblemen als huiselijk geweld of een scheiding.

Momenteel beschikt het basisonderwijs in Oldenzaal over een Onderwijs OndersteuningsCentrum (OOC) om deze groep leerlingen van extra hulp te voorzien of juist extra uitdaging te geven om hun kennis te verbreden. Basisscholen ontvangen vanuit het rijk extra gelden om achterstanden van kinderen te voorkomen en te bestrijden. Vanaf schooljaar 2019-2020 wordt dit geld op een andere manier wordt verdeeld. Vanwege de nieuwe verdeling ontvangen Oldenzaalse basisscholen van het Konot onderwijs alleen al de komende vier jaar tot 400.000 euro minder geld. Ze zijn genoodzaakt te bezuinigen op de extra medewerkers als onderwijsassistenten en gedragsspecialisten. De situatie vanaf 2019-2020 zal de gelijke kansen eerder verkleinen dan vergroten.

Nu zult u denken: maar wij gaan toch niet over de inhoud van het onderwijs op basisscholen? De grens is echter wazig. De keuze hangt af van waar u, de raad, waarde aan hecht. Zo heeft onze raad gekozen voor 3,5 FTE aan leraren sport. Dinkelland heeft lessen Duits geïntroduceerd en Losser heeft cultuur meer leven ingeblazen. Dan vinden wij dat de basis van het onderwijs zeker niet als ondergeschoven kind mag worden, omdat dit de schoolresultaten van onze kinderen aantast. Het schoolresultaat is immers het instrument om te achterhalen of een kind zich verder heeft ontwikkeld.

D66 vindt dat het niveau van het onderwijsaanbod voor basisscholen minimaal op niveau moet blijven. Goed onderwijs is de motor voor onze economie. Goed onderwijs kan onze gemeente aantrekkelijker maken voor jonge gezinnen met kinderen. D66 heeft dan ook een motie ingediend. Volgens het dictum roepen wij het college op om:

Een tweede aanvulling van beleid betreft een onderwerp over de toename van het gebruik van electrische auto’s. Onze gemeente is nog bezig met een visie op Beheer Openbare Ruimte, wat aan de orde kwam tijdens het politiek forum van d.d. 13 mei 2019. Oplaadlaadpalen zijn toen door D66 aangehaald, gezien de te vervangen status van veel huidige lantaarnpalen. Lantaarnpalen die nog niet aan vervanging toe zijn kunnen gemakkelijk worden omgebouwd tot een laadpunt voor elektrische auto’s met behulp van een speciaal stopcontact. In Brabant, Zeist en andere gemeentes is al begonnen met het ombouwen van lantaarnpalen naar oplaadpunten en in Utrecht zijn nieuwe oplaadlantaarnpalen in gebruik zijn genomen. Daarom roept D66 het college op om:

D66 vindt dat deze moties een lekkere kruidige smaak toevoegen aan de Hollandse aardappels van ons gerecht!

En dan het inhoudelijke deel dat D66 graag anders wil zien. Ik benoem stapsgewijs de zeven punten:

1. In de afgelopen periode hebben wij in de uitvoering steken laten vallen richting onze inwoners, namelijk bij de zendmast. Dit heeft helaas tot een ongewenste situatie geleid. Hier moeten wij lering uit trekken. In de toekomst moeten wij fouten in de uitvoering richting inwoners proberen te voorkomen. We moeten zelf het goede voorbeeld geven door ook de door ons gegeven termijnen aan te houden.
2. Het college kiest ervoor om te blijven investeren in de ambities, maar maakt wat ons betreft een vreemde keuze om de ambitie haalbaar te houden. Het college wil namelijk de maatschappelijke partners voor het jaar 2021 niet gaan indexeren. Tegelijkertijd worden de subsidies voor deze maatschappelijke partners verlaagd.
   Kunnen deze maatschappelijke partners dan hun doelstellingen waarmaken? Het is goed dat het college al middels brieven de maatschappelijke partners op de hoogte heeft gebracht van deze wijzigingen, maar zullen de wijzigingen niet genadeloos tot kwaliteitsverlies zorgen? D66 maakt zich hier sterke zorgen om en wil deze keuze graag anders zien. Wij vinden dat het college kritischer naar de gemeenschappelijke regelingen in regionaal verband moet kijken die steeds meer geld van onze gemeente verlangen.
3. Wij vragen ons af waarom wij panden huren, terwijl wij zelf nog genoeg panden leeg hebben staan. Een voorbeeld hiervan is de huur van het huidige pand van het Maatschappelijk plein. We weten dat het maatschappelijk plein weer wordt verhuisd, maar misschien speelt dit ook bij andere panden. Dit geeft ons onnodige kosten. Is het misschien een idee om het maatschappelijk plein naar het pand van de bieb te verplaatsen? De bieb verhuisd immers naar de Vijfhoek.
4. Graag toch maar een punt over het thema duurzaamheid in Oldenzaal. Positief is het dat wij meer in NOTwente verband optrekken en een gezamenlijke visies nastreven. Maar hoe staan die visies in verhouding tot de Oldenzaalse Duurzaamheidsvisie 2025? Wij gaven vorig jaar aan dat we behoefte hebben aan een meer realistische visie. Die zou er toen komen, maar die blijft uit. Wij kunnen ons werk beter uitvoeren als we een realisitische visie in handen hebben voor Oldenzaal. Een visie die de andere visies van NOTWente omhelst en daarnaast uiteenzet wat specifiek in Oldenzaal ingezet kan worden. Wat nu gebeurt is dat we de ene keer uitgaan van de visies in NOTWente verband, en de andere keer uitgaan van onze eigen visie. Op deze manier werkt het niet effectief en draagt het zorg voor miscommunicatie. Daarom zien wij een nieuwe meer realistische duurzaamheidsvisie voor Oldenzaal graag tegemoet. Of mogen we er vanuit gaan dat we op basis van de huidige visie het beleid moeten controleren?
5. Voor de eenduidigheid prefereren wij een post onvoorzien voor alle projecten. Dit betekent wat ons betreft niet dat deze post per se openbaar gemaakt moet worden.
6. Voor volgend jaar en de daarop volgende jaren willen we dat de tekorten zichtbaar zijn voor de provincie. Dit hebben wij ook tijdens het politiek forum van 25 juni aan de orde gesteld. Een sluitende begroting presenteren kan niet als dat niet het geval is en je daar een andere invulling aan kan geven. Het is niet erg als er wordt meegekeken door de provincie als je je werk als gemeente goed doet.
7. Ten slotte zijn wij erg benieuwd naar de status quo van de motie groene schoolpleinen. Zijn de scholen al op de hoogte gebracht van deze motie? Willen scholen hieraan deelnemen?

Dan zijn wij nu tot het einde gekomen van het gerecht. Ik hoop dat u er allen van zult smullen!

En ik dank u voorzitter!

Mari Ailo-Zaia
D66 Oldenzaal

===========

Resultaten moties D66:

1. De wethouder heeft in haar reactie aangegeven dat ze het onderzoek rondom laadlantaarnpalen zeker wil inzetten en daarover met de regio en provincie hierover in gesprek wil. Vanwege deze toezegging heeft D66 Oldenzaal de motie met grote vreugde ingetrokken.
2. Ondanks de grote inspanning is het niet gelukt om de raad te overtuigen van de noodzaak om de motie rondom gelijke kansen in het onderwijs aan te nemen. Tijdens het debat werd wel duidelijk dat veel raadsleden geen weet hadden van de bezuinigingen op basisscholen en daar ook informatie over wilden. Daarom heeft onze fractievoorzitter Mari Ailo-Zaia de wethouder van onderwijs gevraagd of de andere 22 raadsleden op de één of andere manier ook nader ingelicht kunnen worden. De wethouder zegde toe dat er een raadsinfobrief zou komen met daarin de laatste berichtgevingen rondom het basisonderwijs. D66 Oldenzaal is in ieder geval tevreden over het feit dat het basisonderwijs weer via een raadsinfobrief op de politieke agenda komt.